ज्या भारताची अंधारी बाजूच सतत जगासमोर आणण्यात ब्रिटिशांनी यश मिळविले त्याची दैदीप्यमान बाजू नव्या जगाला प्रथम स्वामीजींनीच दाखविली.
ईश्वराच्या आज्ञा पाळणे व त्याला शरण राहाणे हेच त्याच्या उपासनेचे रहस्य आहे. त्याने ईशकृपा होते व साधकाच्या कल्याणाचे दरवाजे एकामागून एक उघडत जातात. सगुण साकार श्रीकृष्ण हा ईश्वराचा अवतार आहे. त्याच्या भगवद्गीतेतील आज्ञा पाळाव्या, त्याला शरण राहावे व त्याच्या अनुसंधानात प्रेमाने राहावे.
जिवाभाव जाऊन ब्रह्मभाव स्थिर होण्यासाठी म्हणजे विभक्ताचा भक्त होण्यासाठी देहांच्या उपाधीचा निरास होणे अनिवार्य आहे. सगुण भजनात अत्यंत प्रेमाने तल्लीन झाल्याने देहाचा निरास होतो.
आपले कर्तव्यकर्म चोख पार पाडीत असता जीवनात जे जे घडेल, ते ते ईश्वरी योजनेनुसार घडेल अशा विश्वासाने शांत चित्ताने रहाणे हे शरणागतीचे स्वरूप आहे. अशी शरणागती असेल तर मत्सर, स्पर्धा, तुलना, द्वेष इत्यादी विकार आपोआप दूर राहून समाधान टिकून राहते.
वेदांत गर्जून सांगतो की चैतन्य एकमेव असून त्याचे ठिकाणी द्वैताचा लेशही नाही. एक काहीतरी कळते, दुसरे काहीतरी आठवते हे सर्व ज्याच्यामुळे होते तो ज्ञानरूप आत्माच होय. तो असंग आसून अज्ञानाने लिप्त होत नाही.
वेदांत गर्जून सांगतो की चैतन्य एकमेव असून त्याचे ठिकाणी द्वैताचा लेशही नाही. एक काहीतरी कळते, दुसरे काहीतरी आठवते हे सर्व ज्याच्यामुळे होते तो ज्ञानरूप आत्माच होय. तो असंग आसून अज्ञानाने लिप्त होत नाही.
आत्मज्ञानाचा कोणताही विधी नाही. ते विधीच्या अधीन नाही. उदा. ‘स्वर्गप्राप्तीसाठी यज्ञ करावा’ असा विधी सांगितला आहे. आत्मा नित्यप्राप्त असल्याने त्याचे ज्ञानही नित्यप्राप्तच आहे.
स्वेच्छा, अनिच्छा व परेच्छा अशा तीन प्रकारचे प्रारब्धकर्म आहे. त्यानुसार ज्ञान्यांचे वर्तन होऊन ते जगदुद्धाराचे कार्य करू शकतात. पण त्यात फळाच्या इच्छेचा मागमूसही नसतो. ही स्थिती येण्यासाठी मुमुक्षूने अखंड आत्मानात्मविचार करावा
परमार्थ हे कृतिपेक्षा विचारांचे शास्त्र आहे. भगवान शंकराचार्यांनी "वस्तुसिद्धिर्विचारेण न किंचित् कर्मकोटिभिः।' असे सांगितले आहे. माणूस कृतिशील असतो. पण कर्मामागचे वर्म समजून घेऊन कृती घडली तरच विचार बदलतात.
स्वेच्छा, अनिच्छा व परेच्छा अशा तीन प्रकारचे प्रारब्धकर्म आहे. त्यानुसार ज्ञान्यांचे वर्तन होऊन ते जगदुद्धाराचे कार्य करू शकतात. पण त्यात फळाच्या इच्छेचा मागमूसही नसतो. ही स्थिती येण्यासाठी मुमुक्षूने अखंड आत्मानात्मविचार करावा.
From the blog
Upcoming Events
प. पू. डॉक्टर श्रीकृष्ण द. देशमुख
प. पू. डॉ. काका
“कुलं पवित्रं जननी कृतार्था वसुंधरा पुण्यवती च तेन |
अपारसंवित्सुखसागरेSस्मिन लीनं परे ब्रहमणि यस्य चेत: || ”
- जन्म :- ज्येष्ठ अमावस्या शके १८५६ म्हणजे दि ११ जुलै इ स १९३४ ह्या शुभ दिनी. कोकणातील तळे गाँव येथे झाला.
- पुढे यथा समय वैद्यकीय शिक्षण पूर्ण झाले.
- मुरगुड ग्राम, त्याचा परिसर आणि तेथील रहिवासी जनता यांच्या थोर भाग्याने प पू डॉ काकांनी हा विभाग व हे ग्राम यांची स्वत:ची कर्मभूमी म्हणून निवड केली. एक यशस्वी, दयाळू, सेवाभावी, लोकप्रिय व तज्ज्ञ डॉक्टर म्हणून पंचक्रोशीत प्रख्याती अशा व्यावसायिक ऐश्वर्याचा त्यांना लाभ झाला. प्रारब्ध, क्रियमाण व श्रेष्ठांचे आशीर्वाद ह्या अति अनुकूल कारणत्रयामुळे संतती, संपत्ति, लोक मान्यता, लोकप्रियता, सुकीर्ती, सुप्रसिद्धी, गौरव आणि शासकीय तसेच सामाजिक पुरस्कार व सन्मान ह्या दुर्लभ अलौकिक बाबींनी त्यांचे लौकिक जीवन लाभान्वित झाले आहे. स्वत: डॉ काका व त्यांच्या सहधर्मचारिणी कै वसुंधरा ह्या उभयतांच्या दीर्घ आणि आदर्श वैवाहिक जीवनाचे थोडक्यात वर्णन पुढील प्रमाणे करता येईल. “सहवास , सहजता, सहधर्म व सहकार्य या सद्गुणांनी मंडित अखंड सुमधुर रसमय सुखी सहजीवन”
- १९७५ साली प पू खंदारकरमहाराजांशी भेट. त्यांचा अनुग्रह प्राप्त.
- १९८१ साली प पू काकांना अनुग्रह दीक्षा व संप्रदाय वाढवण्याची आज्ञा झाली.
- वयाच्या ५२व्या वर्षी उत्तम सुरू असलेला वैद्यकीय व्यवसाय सहकार्याच्या हाती सोपवून निवृत्ती.
- अगदी सुरवातीच्या काळात पत्रद्वारा दासबोध अभ्यास ह्या उपक्रमाचे सहासंयोजक म्हणून काम पाहिले.
- २००३ साली कोल्हापूर येथील यादव मठाने ज्ञानभूषण ह्या बिरुदाने सन्मानित केले
- ब्रह्मीभूत वरदानंद भारती स्वामी महाराज स्मृती कीर्तन महोत्सवाच्या सांगता समारंभात, दिनांक १६/०१/२००४ रोजी अखिल भारतीय कीर्तन कुलाच्या ठाणे जिल्हा शाखे तर्फे “समाजभूषण पुरस्कार” व सन्मानपत्र बहाल करण्यात आले.
- गेली २८ वर्षे अखंड सज्जनगडावर पितृपंधरवडयात सात दिवासीय अभ्यास वर्ग.
- मुकुंदाचार्य पुरस्कार २६ जा २००६.
- स्वामी स्वरुपानंद यांच्या श्रुतीसागर आश्रम फुलगांव तर्फे डोंबिवली येथे आद्य शंकराचार्य पुरस्कार १५ मे २०१३ रोजी देण्यात आला.
- छत्रपती सेवा प्रतिष्ठान नागपूर, यांच्या तर्फे जिजामाता विद्वत पुरस्कार व पूजन दी १८ जून २०१६ रोजी करण्यात आले. स्मृतिचिन्ह, सन्मानपत्र व रु एकावन्न हजार असे त्याचे स्वरूप होते.
प. पू. काकांचे कार्य :-
- शुद्ध परमार्थ लोकांपर्यंत नेणे.
- वेदान्तशास्त्र सांगणार्‍या ग्रंथांची निर्मिती करणे, तसेच नियतकालिकांमधून परमार्थपर लेख लिहिणे.
- परमार्थाविषयी जनमानसांत रूढ असलेल्या गैरसमजुती दूर करणे.
- शुद्ध परमार्थ, परमार्थ शास्त्र, संतविचार व साधना सर्वांपर्यंत नेऊ शकणारे अनेक प्रवचनकार व लेखक तयार करणे.
- मुमुक्षूंना त्याच्या ध्येयाप्रत नेणे व सर्वच साधकांना प्रगतीचा मार्ग दाखवणे.
- विविध अद्वैत संप्रदायांतील वरकरणी दिसणारा भेद व त्यांमुळे निर्माण झालेला भेदभाव दूर करणे.
- स्वतः आचरून इतरांना साधना, वैराग्य, अनासक्ती यांचा धडा घालून देणे.
- तीसपेक्षा अधिक वेदांतप्रचुर ग्रंथांची निर्मिती.
- विविध ठिकाणी दिलेली बारा हजारच्या वर प्रवचने.
- जगभर विखुरलेल्या साधकांना मार्गदर्शनाच्या निमित्ताने भारतभर व परदेशात केलेला प्रचंड प्रवास.
- जीवन विकास, सज्जनगड, प्रसाद, भक्तियोग, पंढरीसंदेश इत्यादी नियतकालिकांतून केलेले विपुल लेखन.
- अनेक पुरस्कार आणि सन्मानपत्रे.